Dünya Halleri: 37

Biraz “kitap muhabbeti” yapalım.

Bu hafta Patreon üzerinden maddi katkı sunan destekçilerimle şimdilik sadece referansla üye kabul eden, Literal adlı kitap odaklı bir sosyal ağın davetiyesini paylaştım. ( 17 bin adet davetiyem olsaydı, emin olun hepinize yollardım.) Konuyla ilgililer için iyi bir GoodReads alternatifi diyebilirim. Sizin de aklınızda olsun.

Tam karşılığı olmasa da Türkiye kökenli (hayli de kapsamlı) benzer hizmetler de var. Bir tanesi 1000Kitap. Fikir edinme, trendleri takip etme ve elbette kaynak oluşturma adına ÇOK beğendiğim bir girişim.

Kağıt fiyatlarıyla birlikte kitap maliyetleri de durmadan kabarıyor. Elimdekileri bitirmeden yenisini almayayım diyorum; bu sefer fiyatlar alıp başını gidiyor. Daha kötüsü, artık kitaplar çok az sayıda basılıyor ve tükendiği anda çoğunun yeni baskısı yapılmıyor.

Bu çetrefilli süreçte fiyat konusunda makul seçenek arayışlarınız için KitabınaBak gibi kitap odaklı hizmetler kadar Cimri ve Akakçe ve türevi ürün karşılaştırma sitelerinin bu alanda da işe yaradığını hatırlatayım. (Her satıcıyı kapsamıyorlar fakat fikir verecektir.)

Kitaplarınızın listesini (envanterini) tutmak isterseniz yıllardır ayıla-bayıla kullandığım ücretsiz bir seçeneği de anmış olayım: Libib. Web sitesi bir yana, mobil uygulamasıyla barkod tarayıp listeye otomatik ekleme, kategorize etme gibi binbir nimeti var. (Arayüzü Türkçe değil ancak Türkçe kitapları da kapsıyor.)

Bu bahsi, okumakta olduğum kitapların listesiyle kapatayım:

Sözü yeniden merkez stüdyolarımıza bırakıyoruz.

Rusya / Moskova'daki sergiyi gezen iki ziyaretçi, Anna Leporskaya'nın Three Figures adlı tablosunda bir gariplik fark eti. Sergi Müdürü ve Küratörü'nün de onayladığı duruma yönelik yürütülen araştırmada güvenlik görevlisinin gece nöbeti sırasında eserdeki figürlere tükenmez kalemiyle göz çizdiği ortaya çıktı.

Samsung, Galaxy S22, S22+ ve S22 Ultra kodlu 3 yeni telefon ve Galaxy Tab S8 kodlu tabletini tanıttı. 6,1 ile 6,8 inç arasında değişen ekranlara sahip modeller 108 MP çözünürlüğe ulaşan kameraya sahip.

Apple, iPhone'ları birbirine dokundurarak para transferi (tahsilat) yapabilmeyi mümkün kılan “Tap to Pay” adlı hizmeti tanıttı. Hizmet, mevcut temassız kredi kartlarıyla da çalışabilecek. Dolayısıyla her iPhone bir POS cihazı olarak hizmet verebilecek. Tap to Pay, şimdilik sadece ABD'de kullanılabilecek.

Apple, yapay zeka desteğiyle kişiye özel şarkılar üreten Londra merkezli “AI Music” adlı hizmeti satın aldı. Firma kısa bir süre önce yine bir başka dijital müzik hizmeti Primephonic'i satın almıştı.

Minecraft adlı oyun platformunda inşa ettiği “sanal” hükümet binasını patlatacağını açıklayan 16 yaşındaki Rus vatandaşı Nikita Uvarov, tutuklanarak 5 yıl hapse mahkum oldu. Uvarov 2020 yılında muhalif bildiri dağıttığı gerekçesiyle gözaltına da alınmıştı.

Rusya'da hizmet veren arama motorlarının korsan içeriklere ait 100'den fazla bağlantı içeren siteleri arama sonuçlarında gösterilmesi yasaklandı.

Fransız mahkemesi, kullanıcı bilgilerini ABD sunucularına aktardığı için Google'ın ziyaretçi istatistiklerini tutan Google Analytics hizmetinin Avrupa Birliği yasalarına aykırı olduğuna karar verdi.

Hollanda'da Amsterdam ve Rotterdam şehirlerinden sonra Hague ve Utrecht şehirleri de hızlı teslimat şirketlerinin depo olarak kullandığı “karanlık mağaza"lara kısıtlamaya gidiyor. Bu kararın ülkede hizmet veren Getir, Flink ve Gorillas gibi girişimlerin teslimat sürelerine yansıması bekleniyor.

Twitter'ın 2021 yılı son çeyreğindeki 182 milyon dolar gelir açıkladı. Bu tutar bir önceki yılın aynı döneminde 222 milyon dolar olmuştu.

İnternetin en çok tercih edilen web tarayıcısı Google Chrome, 8 senedir kullandığı logosunu yeniledi. Bu, uygulamanın kullanıma sunulduğu 2008 yılından bu yana 4. logo tasarımı.

Lüks moda markası Gucci, açıklanmayan bir bedel karşılığında The Sandbox adlı metaverse platformundan sanal arazi satın aldı. Gucci ayrıca Mayıs 2021'de NFT satışa sunan ilk marka olmuştu.

Metaverse'te varlık göstermeye hazırlanan bir diğer markaysa Playboy. Şirket 2017 yılında hayatını kaybeden Kurucusu Hugh Hefner'ın çılgın partileriyle meşhur Playboy Malikanesi‘ni sanal olarak inşa edecek. İçinde yaşanacaklar şimdilik meçhul.

Hızlı gıda markası McDonald’s, metaverse restoranından aldığı siparişi eve teslim etme hizmetinin patentini aldı.

Yenilenebilir enerji konusunda gündemde geniş yer bulan Güneş ve rüzgar enerjisinin en büyük sorunu, tutarlı ve sürekli enerji sunamıyor oluşları. Quaise Energy adlı girişim, yenilikçi bir çözümle meselenin derinine iniyor. Şirket, geliştirdiği temassız sondalarla yeryüzünün 20 km derinliğine inerek 371 derece sıcaklığa ulaşan katmana su pompalamayı ve oluşan buharla yeryüzündeki santralinde enerji üretmeyi deniyor. Böylece teorik açıdan gerçekten bir “sonsuz enerji” kaynağımız olabilecek.

ABD / MIT Üniversitesi, deniz suyundan içilebilir su üretimi konusunda ilginç bir çözüm geliştirdi. Geleneksel Güneş enerjisiyle kaynatma tekniğini baz almakla birlikte kullandığı döngüsel yeniden arıtma yöntemiyle emsallerine kıyasla yüzde 80 daha verimli. Üstelik sistemde tuz çökeltisi ve tortusu da bırakmıyor. Dolayısıyla çok daha uzun ömürlü. En ilginç yanıysa, bir ailenin günlük ihtiyacını karşılayacak boyuttaki örneğinin sadece 4 dolara mal olması.

ABD / UCLA Üniversitesi, insan teninden aldığı ter örneğiyle kişinin stres ve endişe seviyesini ölçen bir akıllı saat geliştirdi. Cihaz ölçüm için terdeki kortizol hormonu seviyesini baz alıyor.

ABD / Purdue Üniversitesi, insan beyninin öğrenme yöntemini taklit edebilen yeni bir çip geliştirdi. Organik beynin temel yapıtaşı olan nöron ve sinapsların yapay sürümlerine sahip çip, üstlendiği göreve ve öğrenmeye çalıştığı konuya göre dinamik olarak rol değiştiren bileşenlere sahip.

Britanya'da gümrük ve gelirlerden sorumlu kurumu HMRC, 250 sahte şirket üzerinden NFT satışlarıyla kara para aklayan bir yapıyı çökertti. Olayla bağlantılı olarak 1,4 milyon pound tutarında 3 NFT esere el konuldu.

Twitter'ın Kurucusu Jack Dorsey'nin ilk tweet mesajının satışına imza atarak adını duyuran ABD merkezli NFT platformu Cent, çok sayıda kullanıcının kendilerine ait olmayan eserleri satışa sunması yüzünden bütün satışları durdurdu.

Wikileaks'in Kurucusu Julian Assange'ın yargılandığı davaya fon oluşturmak amacıyla kurulan DAO (Merkeziyetsiz Anonim Organizasyon), 3 gün içinde 20 milyon dolara denk gelen kripto para desteği toplamayı başardı. Diğer yandan aynı amaçla Dijital Sanatçı Murat Pak tarafından oluşturulan “Censored” adlı NFT eser, açık artırmada 10 bin katılımcı tarafından aldığı tekliflerle 55 milyon dolara yakın satış bedeliyle fona en büyük katkıyı sağladı.

En büyük kripto para borsası Binance, meşhur ekonomi yayıncısı Forbes'a 200 milyon dolar yatırım yapacağını duyurdu.

Elon Musk'ın uzaydan internet erişim hizmeti sunacak girişimi Starlink'in bu amaçla son dönemde fırlattığı 49 uydunun 40 adedinin bir manyetik fırtına sebebiyle yok olduğu bildirildi.

Musk cephesinden bir diğer gelişme ise uzay girişimi SpaceX'ten geldi. Şirket bu yıl kendi aracı ve ekibiyle bir uzay yürüyüşü gerçekleştirmeyi hedeflediklerini duyurdu. Bu yılın son çeyreğinde gerçekleşmesi hedeflenen “Polaris Dawn Project” isimli bu çaba aynı zamanda ilk özel (devlet kurumlarıyla bağlantısız) uzay yürüyüşü olarak da tarihe geçecek.

Çin devleti, Starlink ile rekabet edebilmek adına kendi yönetiminde alternatif bir uydu ağı kuruyor. 5G protokolünü kullanacak ve 500 Mbps‘ye varan hızda hizmet verecek ağ tamamlandığında 42 bin uyduyla hizmet verecek. Bu sistemi denemek amacıyla fırlatılan 6 uydunun başarılı olduğu bildirildi.

Avustralya / Sydney Üniversitesi'nden bir araştırma grubu, geliştirdikleri biyonik göz ile bir grup koyuna sıradışı keskinlikte görme yeteneği kazandırdı. Phoenix 99 adlı aygıt, bir kablosuz kameradan elde edilen görüntüyü gözlük benzeri bir aksesuar ile takan kişinin retinasına elektrik akımı olarak yansıtıyor. Şu an birim maliyeti 100 bin dolara ulaşan çözümün ileride ucuzlayarak birçok görme engelliye çözüm olması bekleniyor.

İsrail / Tel Aviv Üniversitesi, göbek yağ dokusundan elde ettiği örneklerden ayrıştırdığı somatik hücreleri yeniden programlayarak felç hastalarına yeni bir hayatı mümkün kıldı. Felçli fareler üzerindeki yürütülen deneylerde bu yöntemle üretilen hücrelerin omuriliğe enjekte edilmesiyle hayvanların yeniden hareket edebilmeleri sağlandı.

ABD / Buffalo Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırmada, yaygın kanının aksine “bazı kişilerin” yatmadan önce TV ya da telefon ekranında bir şeylerle meşgul olduğunda daha kolay uykuya geçtiği ortaya çıktı. Belirleyici ayrıntı “ekrandaki içerik”. Aktif olarak dikkat gerektiren sosyal medya uygulamaları uykuyu kötü etkilerken pasif olarak izlenen video benzeri içerikler olumlu etki yapıyor.

Bu hafta Oksijen gazetesindeki sayfamda kripto para tarihinin en büyük soygunlarından birisine değindim. Soygunun yöntemi, parayı aklama çabaları, yakayı ele vermeleri ve soyulan sitenin bu işten milyarlarca dolar kar etmesi gibi onlarca enteresan ayrıntı içeriyor. Hakkında çok sayıda belgesel (hatta belki film) izleyeceğimize emin olun.

Haftaya Pazar günü saat tam 10:00'da yeniden görüşebilmek ümidiyle. 🙋‍♂️