Dünya Halleri: 1

07 - 13 Haziran 2021 tarihleri arasında gözümün önünden geçenler arasından bir seçki.

Haftanın Tortusu: 1

Her çeyrekte yüzde 35’in üstünde büyüyen Hindistan e-ticaret hacminin 5 yıl içinde 200 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2007’de kurulan ve yüzde 77’si ABD merkezli perakende devi Walmart tarafından satın alınan ülkenin hakim e-ticaret platformu Flipkart, Japonya merkezli yatırım şirketi Softbank ve bazı varlık fonlarından toplam 3 milyar dolarlık yeni bir yatırım daha alarak konumunu güçlendirdi.

E-ticaret devi Amazon’un kurucusu (ve dünyanın en zengin insanı) Jeff Bezos, aynı zamanda 2000 yılında kurduğu Blue Origin adlı bir uzay şirketine de sahip. Bezos, bu hafta Instagram hesabından yaptığı bir paylaşımla önümüzdeki ay gerçekleştirecekleri ilk insanlı uzay seyahatinde kardeşiyle birlikte yer alacağını açıkladı.

Jeff Bezos ve "uzay kafası".

7 Mayıs tarihinde, Rusya merkezli olduğu iddia edilen DarkSide adlı hacker ağı tarafından yüklenen bir virüs sebebiyle ABD’nin en büyük petrol ve doğalgaz boru hattı işletmesi Colonial Pipeline’ın faaliyeti durmuş, 17 eyalet yakıtsız kalmıştı. Hackerların virüsü etkisiz hale getirmek için istediği (yaklaşık 4,5 milyon dolar tutarındaki) 75 Bitcoin’i ödeyen şirket, bu hafta FBI’ın yardımıyla paranın tamamını geri aldı (PDF: Mahkeme kararı). 23 farklı noktaya dağıtılan kripto paranın izini süren FBI ajanları, yatırıldığı son e-cüzdanı tespit ederek paranın tamamına el koydu.

Avrupa Birliği kapsamında plastik çatal-kaşık-bıçakların üretimini, ithalatını ve kullanımını tamamen yasaklayan düzenleme 3 Temmuz’dan itibaren yürürlüğe giriyor. “Tarihi eser” kapsamına girmek üzere olan bu kategoriye ait ürünler 2021 Londra Tasarım Bienali’nde Kai Linke ve Peter Eckart adlı iki Alman sanatçının imzasıyla “arkeolojik eser” olarak sergilenmeye başlandı.

Hawai / Mauna Loa’da faaliyet gösteren gözlemevinin son raporuna göre atmosferdeki karbondioksit oranı son 4 milyon yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Böylelikle Covid19 sebepli küresel kapanmanın dahi iklim krizindeki gidişatı değiştirmeye yeterli olmadığı ortaya çıktı. Raporun tek çözüm önerisi ise Güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmek.

Tükettiği muazzam enerji yüzünden eleştiri oklarına hedef olan kripto paralara resmen kucak açan ilk ülke El Salvador oldu. Ülkenin Başkanı Nayib Bukele, ABD’nin Miami şehrinde düzenlenen bir konferansta Bitcoin’i de resmi para birimi olarak kabul edeceklerini açıkladı (El Salvador’un resmi para birimi ABD Doları. Nüfusun yüzde 70’inin herhangi bir banka hesabı ya da kredi kartı bulunmuyor).

İsviçre merkezli araştırma kuruluşu EPFL tarafından yayımlanan bir rapora göre Türkiye’de Twitter gündemini oluşturan başlıkların yüzde 47’si sahte hesaplar tarafından oluşturulan “suni meseleler”. Bunun Türkiye kadar Twitter için de sorun olduğu raporda (PDF) altı çizilen konular arasında.

Apple, bu hafta gerçekleştirdiği geleneksel WWDC etkinliğinde mobil işletim sistemi iOS’in 15. sürümünü tanıttı. Markanın sadece kendi cihazlarında çalışan iletişim uygulaması Facetime, bu sürümden itibaren Android cihaz kullananlarla da uçtan uca kriptolu görüşme imkanı sunacak. iOS15’in sonbaharda hizmete girmesi bekleniyor.

Samsung esnek OLED yüzeye sahip bir bileklik tanıttı. Henüz prototip aşamasındaki cihaz biyometrik verilerinizi sürekli gözleyerek yüzeyindeki ekrana yansıtıyor.

Covid19’a yönelik ilk “alt ünite protein” tabanlı aşı geliştirildi. Bu teknikte virüsle aynı yapıya sahip ancak hastalık oluşturmayan bir protein formu vücuda zerk edilerek bağışıklık sistemine tanıtılıyor. Alt ünite aşıları şimdiye dek yaygın olarak Hepatit B için kullanılıyordu.

Modern çağın en amansız hastalıklarından Alzheimer tedavisine yönelik 20 yıldan bu yana ilk kez bir ilaç ABD’de onay aldı. Aducanumab adlı ilaç, beyindeki plak oluşumunu engelleyerek hastalıkla mücadele ediyor. Dünya genelinde 30 milyondan fazla Alzheimer hastası bulunuyor.

ABD / San Diego Üniversitesi’nden bir grup bilimci, hedeflenen bakterileri öldürmeye programlı virüs üretmeyi başardı. Bu yöntemle antibiyotiklere dirençli bakteriyel hastalıklarla mücadele mümkün olacak.

ABD / Teksas Üniversitesi, kahverengi yağ hücresinde yoğunlaşan Perilipin 5 (PLIN5) adlı proteine müdahale ederek yağ yakmayı hızlandıran ve diyabet riskini düşüren bir yöntem geliştirdi. Fareler üstündeki deneylerde karaciğer yağlanması azaldı, insülin hassasiyeti yükseldi, kan şekeri düştü.

Kapanış Notları

İlk'ler hep biraz acemiliktir. Sonradan dönüşeceği şeyin izlerini kaçınılmaz olarak taşısa bile sonra bakıldığında sürekli "keşke" dedirtir. Ama bir şeyin ilkine vesile ve / veya şahit olmak da ayrı keyiftir.

Bu bültenden faydalanacağını düşündüğünüz arkadaşlarınızı haberdar ederseniz ben de en az onlar kadar memnun olurum.

Haftaya görüşmek üzere! 🙋‍♂️