Dünya Halleri: 55
20 - 26 Haziran 2022 tarihleri arasında gözümün önünden geçenler arasından bir seçki.
Dünya Halleri: 55
Dünyanın en değerli markalarını listeleyen BrandZ'nin 2022 raporu yayınlandı. Zirvede marka değerini yüzde 55 büyüterek 947 milyar dolara çıkaran Apple'ın bayrağı dalgalanıyor.
Netflix, büyük ilgi gören Güney Kore yapımı Squid Game dizisini bir yarışma programına uyarlayacağını duyurdu. 4,56 milyon dolarlık ödülüyle televizyon tarihinin en büyük mükafatlı yarışması olacak yapımda farklı ülkelerden 456 yarışmacı birbiriyle "mücadele edecek". Adaylarda 21 yaşını doldurmuş ve İngilizce bilme şartı aranacak.
Kanada tek kullanımlık plastik ürünleri yasaklama kararı aldı. Uygulama önümüzdeki Aralık ayında yürürlüğe girecek.
Ek Bilgi: Çöpe atılan plastik atıkların sadece yüzde 8'i geri dönüştürülüyor.
1913 yılında 35 mm film kullanan fotoğraf makinesini icat eden Oskar Barnack'ın "Ur-Leica" kodlu ilk kamerası Viyana'da gerçekleştirilen bir açık artırmada 14 milyon 400 bin euroya alıcı buldu. Bu tutar bir kameranın ulaştığı en yüksek bedel olarak kayıtlara geçti.
Suudi Arabistan, 500 milyar dolar bütçe ayırdığı Neom projesi kapsamında 500 metre yüksekliğinde gökdelenlerle bezeli bir yapı kompleksi inşa ediyor. Kızıl Deniz kıyısındaki bu yeni yerleşim alanı konut, mağaza ve ofislerden oluşacak.
Walkman ile taşınabilir müzik devrini başlatan Sony, ürünün dijital sürümlerini geliştirmeye devam ediyor. Bu hafta tanıtılan iki yeni modelden 128 GB kapasiteli NW-WM1AM2 1.400, 256 GB kapasiteli NW-WMZM2 ise 3 bin 700 dolar gibi iddialı fiyat etiketlerine sahip.
Apple Analisti Jeff Pu, şirketin Çinli Luxshare ile birlikte geliştirdiği artırılmış gerçeklik (AR) gözlüğünü 2023'te piyasaya süreceğini iddia etti. Gözlüğün Apple Watch gibi iPhone ile entegre çalışacağı tahmin ediliyor.
ABD'li çip üreticisi Qualcomm'un iPhone ve iPad'lerde sadece kendi işlemcisinin kullanılması için 2011 - 2016 yılları arasında Apple'a milyarlarca dolar ödeme yaptığı ortaya çıkmıştı. Bunu rekabete aykırı bulan Avrupa Komisyonu 2018'de Qualcomm'a 997 milyon euro ceza vermişti. Karara itiraz eden şirket 4 yıl sonra haklı bulundu ve tazminatı ödemekten kurtuldu.
Çin kökenli OnePlus'ın ortaklarından Carl Pei tarafından hayata geçirilen "Nothing" markasının "Nothing Phone 1" kodlu ilk ürününün fotoğrafları paylaşıldı. Telefonun resmi lansmanı 12 Temmuz'da gerçekleştirilecek.
Drone ile havadan teslimat üzerine 10 yıldır deneme çalışmaları yürüten e-ticaret devi Amazon, hizmeti bu ay kullanıma sunuyor. ABD / California eyaletindeki küçük bir bölge bu kapsamda sunulacak 30 dakikada teslimat ayrıcalığını tecrübe edecek.
Dünyayı Saran Ağ
Şubat 2001'de kurulan ve 2007 yılında ABD'li e-ticaret devi eBay tarafından satın alınan ve bu yıl 20. yaşını kutlayan GittiGidiyor kapanacağını duyurdu. (Yirminci yılı anısına içinde benim de yer aldığım video belgesel de hoş bir hatıra olarak kaldı.)
Rusya'nın işgal ettiği Ukrayna topraklarındaki internet trafiğini Ukranya altyapıdan ayırarak kendi omurgası üstünden geçirdiği ortaya çıktı. Söz konusu şehirlerdeki kullanıcılar birçok siteye erişemiyor ve aralarında iletişim kuramıyor.
700 milyon üyeye ulaştığını duyuran hızlı mesaj hizmeti Telegram, "Premium" kodlu ücretli üyelik seçeneğini tanıttı. Premium sürümü 4GB dosya yükleme ve daha hızlı veri transferi gibi ayrıcalıklar sunacak.
Hayatına 140 karakterle başlayan Twitter, mevcut 280 karakter sınırını da yetersiz bulanlar için uzun metin paylaşımlarına izin verecek "Notes" adlı bir işlevi kullanıma sunmaya hazırlanıyor.
Çatı şirketi Alphabet tarafından açıklanan verilere göre Youtube'un TikTok ve Instagram Reels ile rekabet adına hizmete sunduğu "Shorts" hizmeti ayda 1,5 milyar kullanıcı tarafından izleniyor.
Microsoft'un Netscape ile rekabet ettiği dönemde hayata geçirdiği Internet Explorer, 27 yıl sonra resmen emekliye ayrıldı. Bu haftadan itibaren Explorer kullanıcıları Microsoft'un Edge adlı yeni tarayıcısına yönlendirilecek.
Ek bilgi: 2021'de gerçekleştirilen bir araştırmada Windows kullanıcıların yüzde 28'inin hala Internet Explorer kullandığı ortaya çıkmıştı.
Mozilla'nın web tarayıcısı Firefox, sitelerin bilgisayarınıza yüklediği çerezler ile kullanıcıları başka sitelerde takip etmesine izin veren tekniği engelleme kararı aldı.
Twitter'ı satın alma yolundaki çabalarını sürdüren Elon Musk, ilk defa şirketin çalışanlarıyla bir araya geldi. Pazartesi günü gerçekleşen çevrimiçi buluşmada konuşulanlar hakkında açıklama yapılmadı.
Shakespeare eserleriyle eğitilen bir yapay zeka, Oscar Wilde ile eğitilen bir başka yapay zeka ile Britanya / Oxford Union Üniversitesi'nde münazara gerçekleştirdi.
Vaatlerine yönelik somut bir karşılığı henüz olmasa da metaverse konusu gündemdeki yerini korumayı sürdürüyor. Kaderine yönelik en kritik konulardan biri için sevindirici bir gelişme Microsoft, Meta (Facebook), Epic Games gibi büyük oyuncuların da arasında yer aldığı 33 şirketin ortak ve açık standartlar oluşturmak üzere bir araya gelmesi oldu. "The Metaverse Standards Forum" adlı yapıda Apple (en azından henüz) yer almıyor.
Keşif, İcat ve İnovasyonlar
Britanya merkezli P50 şirketi, dünyanın en küçük otomobilini tanıttı. Saatte 90 km hıza ulaşabilen elektrikli modeller istenirse satın alan kişi tarafından da monte edilebiliyor. 136 kg ağırlığındaki nostaljik tasarımlı "tek kişilik" araçların fiyatı 11 bin 500 paunddan başlıyor.
Otto Aviation tarafından geliştirilen ve kendine has tasarımıyla sürtünmeyi yüzde 59 azaltan "Celera 500L" kodlu uçağının hidrojen yakıtıyla çalışan sürümü tanıtıldı. "En verimli ticari uçak" unvanına sahip model, geleneksel rakiplerine kıyasla yüzde 80 daha az yakıt tüketiyor.
Milrem Robotics ve Kongsberg Defence işbirliğinde geliştirilen otonom savaş tankı ile ilk tatbikat gerçekleştirildi. Park halindeki otomobil ve zırhlı araçların hedef alındığı denemede nihai amaç NATO standartlarında ve yapay zeka destekli bir tankı hayata geçirmek.
Britanya / Bristol Üniversitesi bazı güve türlerinin tüylerinin formu sayesinde yarasaların hassas işitme yeteneklerinden kurtulabildiğini keşfetti. Çalışmalarını genişleten araştırma grubu, aynı tekniği kullanarak sesi yüzde 87 oranında emen yeni bir duvar kağıdı icat etti.
ABD / Michigan Üniversitesi'ndeki çalışma kapsamında çekirgenin koku almak için kullandığı antenlerin beyin ile birleştiği noktaya sinyal okuyucu elektrotlar yerleştirildi. Bu sayede çekirgelerin insandaki kanser hücrelerini koklayarak tespit edebilme yeteneğine sahip olduğu anlaşıldı. Bir sonraki adım, kokuya hassas antenleri laboratuvar ortamında üreterek erken kanser teşhisinde kullanmak.
ABD / MIT Üniversitesi'nin yeni antibiyotik arayışı sürecinde 100 milyon molekül içinden işe yararları bulabilme çabası başarıyla sonuçlandı. Ancak süreci bilimciler değil, yapay zeka yürüttüğü için algoritmaların mucit olarak tanınması, patent hakkı alabilmesi gibi tartışmalar yeniden gündeme geldi. Şimdilik Güney Afrika dışında hiçbir ülke buluşu için bir yapay zekaya patent vermiş değil. Ancak 500 yıllık patent kanunlarının yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyduğuna da şüphe yok.
Kripto Gündemi
Kripto paralar tarihin en büyük çöküşlerinden birini daha yaşıyor. Yıl içinde gerçekleşen ikinci kayıp dalgası o kadar büyük bir satış talebi yarattı ki Binance ve Celcius gibi pek çok borsa işlemlerini geçici olarak durdurmak zorunda kaldı. Bir kısmının tekrar ne zaman normale döneceği meçhul. Son 18 ayın en düşük seviyesine gerileyen Bitcoin ile birlikte neredeyse tüm birimler büyük zarar yazdı. Bu dönemde kripto para pazarının hacmi 3 trilyon dolardan 1 trilyon dolara geriledi.
Kripto piyasalarının çöküşü, daha düne kadar milyonlarca dolarlık reklam kampanyaları düzenleyen girişimleri de vurdu. CryptoCom, Coinbase, Gemini ve BlockFi gibi pek çok şirket personel çıkararak küçülmeye gideceğini duyurdu. Bu, binlerce kişinin işsizler ordusuna katılacağı anlamına geliyor.
Göklerden Gelen Haberler
ABD Federal Havacılık Dairesi, SpaceX tarafından geliştirilen Starship SN24 aracının çevreye zararlı unsurları için 183 sayfalık bir revizyon raporu sundu. Ses ve ışık kirliliği ağırlıklı sorunlara dikkat çeken rapora karşı çıkan SpaceX CEO'su Elon Musk, uzay programını Teksas'tan Florida eyaletine taşıma tehdidinde bulundu.
2017'de kurulan Atomos Space adlı girişim, uzayda faaliyet gösterecek ilk nükleer enerji santrali için çalışıyor. 100 Watt gücünde küçük bir prototiple başlayan testler başarılı olursa keşif araçlarını uzayda şarj etme adına yüksek kapasiteli bir dizi istasyonun kurulumuna başlanacak.
ABD, uzayda üretim yapacak fabrikalar kurmak için çalışmalara başladı. İlk hedef yörüngede ömrünü doldurmak üzere olan uyduların parçalarını üretmek ve değiştirmek. İlerleyen süreçte uzay istasyonu benzeri büyük yapıların üretimine geçilecek. Bu yöntemle uzay programlarının maliyetinin düşürülmesi amaçlanıyor.
Sağlık Olsun
İsviçre'deki EPFL Teknoloji Enstitüsü, kanser tedavisi sürecinde kemoterapide kullanılan "CI-994" kodlu etken maddenin beynin plastisesine olmlu etki ederek öğrenme ve hatırlama yeteneğini artırdığı keşfetti. Fareler üstündeki deneylerde herhangi bir yan etkiye de rastlanmadı. Buluşun özellikle Alzheimer tedavisinde umut olması bekleniyor.
Güney Avustralya Üniversitesi'nde yürütülen bir çalışmada demans (bunama) ve felç ile D vitamini eksikliği arasında doğrudan bir ilişki olduğu ortaya çıktı.
ABD / Brown Üniversitesi'nin araştırmasına göre balık yemek (içerdiği civa sebebiyle) cilt kanserini tetikliyor. Sonuçlar günde 42,8 gram balık yiyenlerde anormal hücre oluşumunun yüzde 28, cilt kanseri ihtimalinin ise yüzde 22 arttığını gösteriyor.
ABD / Iowa Üniversitesi'nin çalışması sokak aydınlatmalarının civardaki ağaç ve bitkilerin biyolojik saatlerini bozduğunu, bunun da polen salımını artırarak alerjisi olanları daha da kötü etkilediğini ortaya koydu.
Kapanış Notları
Bu hafta Oksijen gazetesinde gündeme usulca gelen ve üstümüze kabus gibi çökme vaadiyle Adalet Komisyonu'ndan yıldırım hızıyla geçen; kamuoyunda "Sosyal Medya Yasası" adıyla tartışılan meseleseden bahsettim. Fırtına şimdilik dindi gibi görünüyor ancak bu defterin böyle kapanacağını sanmayın.
Son hatırlatmalar
(Eğer abone değilseniz ve) Bu özetleri her Pazar saat 10:00'da bir e-posta bildirimi eşliğinde almak isterseniz sayfadaki forma e-posta adresinizi yazmanız yeterli.
Destek olmak isteyenler için bir Patreon sayfası, arşiv taraması yapacaklar içinse basit fakat işe yarar bir arama motorumu olduğunu da hatırlatmış olayım.
Bu bültenden faydalanacağını düşündüğünüz arkadaşlarınız varsa lütfen https://bulten.mserdark.com/ adresini onlarla da paylaşın.
Haftaya Pazar günü saat tam 10:00'da yeniden görüşebilmek ümidiyle. 🙋♂️